Poniższych, nie do końca oczywistych rzeczy, niestety nie miał mi kto powiedzieć przed złożeniem aplikacji na studia psychologiczne. Z perspektywy czasu wydają mi się dość istotne, dlatego jeśli chcesz studiować psychologię – warto, żebyś o nich wiedział.
DLA KOGO PSYCHOLOGIA?
Są to specyficzne studia. Łączą kilka dziedzin nauki, wymagają od kandydata dość szerokiej wiedzy ogólnej. Przyjmuje się, że przyszły psycholog powinien być empatyczny, delikatny w stosunku do innych oraz być dobrym słuchaczem. Kompetentny psycholog to dobry diagnosta – potrafi połączyć fakty z relacją pacjenta w sensowną całość i wysnuć odpowiednie wnioski. Może pracować w określonym nurcie, ale ma świadomość tego, że każdy pacjent wymaga indywidualnego podejścia. Często współpracuje z innymi specjalistami, co wymaga pewnych umiejętności potrzebnych do pracy w grupie.
Jednak podstawową cechą przyszłego psychologa jest zaciekawienie drugim człowiekiem. Chęć poznania i zrozumienia jego historii, motywacji, zachowań. Oraz potrzeba niesienia pomocy. Chyba, że nie planujesz pracować z pacjentem, tylko np. w reklamie lub HR – choć w końcu nie trzeba być psychologiem, żeby się w nich spełniać.
CZYM RÓŻNI SIĘ PSYCHOLOG OD PSYCHIATRY LUB PSYCHOTERAPEUTY?
Psychiatra ma wykształcenie medyczne, jest lekarzem. Psycholog nie może wypisywać leków. Często łączy się terapię farmakologiczną i psychologiczną, a psychiatra z psychologiem są w stałej współpracy.
Psychoterapeutą w Polsce może niestety zostać każdy. Jest to spowodowane dalszym brakiem stosownej ustawy dotyczącej tego zawodu. Aby nim zostać nie wystarczy uzyskać tytułu magistra psychologii – trzeba ukończyć kilkuletnią (zazwyczaj trzy- lub pięcioletnią) szkołę psychoterapii w wybranym nurcie (psychodynamicznym, systemowym, poznawczo-behawioralnym, etc.). Psychoterapeuta, nie będący lekarzem, również nie może wypisywać recept.
CZEGO BĘDĘ SIĘ UCZYĆ NA STUDIACH?
Nie jest to kierunek stricte humanistyczny, tak jak myśli o nim większość osób. Od pierwszego roku przewijają się na nim przedmioty związane z neurobiologią, neuroanatomią, ogólnie – związane z pracą i budową mózgu. W kolejnych latach dochodzi także statystyka. Oprócz tego, na różnych etapach studiów napotkamy elementy filozofii, antropologii i oczywiście – lektorat z wybranego języka obcego.
Co do przedmiotów typowo psychologicznych, w zależności od programu danej uczelni, będziesz uczył się psychologii klinicznej, rozwojowej, poznawczej, społecznej, rehabilitacji, neuropsychologii, psychopatologii, diagnozy i ekspertyzy, itp. Na moim kierunku (Psychologia Stosowana na UJ), od trzeciego roku, mieliśmy możliwość wyboru przedmiotów fakultatywnych, a następnie modułów specjalizacyjnych wedle naszych zainteresowań.
CZY STUDIA NA TYM KIERUNKU SĄ CIĘŻKIE?
Wydawało mi się, że im dalej, tym będzie lżej. Niestety tak nie jest. Na pierwszym roku był spory odsiew ze względu na egzamin z psychologii rozwojowej – dla niektórych okazała się ona kobyłą nie do przeskoczenia. Jeśli chodzi o najtrudniejszą sesję w życiu, powiedziałabym, że była na trzecim roku… ale wszystko i tak zależy od uczelni, czy nawet wydziału, na którym macie zamiar studiować. Jeśli naprawdę chcecie to robić – spokojnie dacie radę. Wiele osób na moim roku z sukcesem godziło studia dzienne z pracą.
CO MOGĘ ROBIĆ Z TYTUŁEM MAGISTRA PSYCHOLOGII?
To jest taki psychologiczny paradoks – niby możesz pracować wszędzie, ale o pracę ciężko. Także niektóre miejsca wymagają podyplomówek, specjalnych kursów, uprawnień, itp. Ogólnie, możesz szukać pracy w:
- szpitalach (nie tylko psychiatycznych),
- hospicjach
- poradniach psychologiczno – pedagogicznych
- domach opieki społecznej
- szkołach, przedszkolach, żłobkach i innych placówkach edukacyjnych (po kursie pedagogicznym, który możesz zrobić w trakcie studiów),
- w wojsku
- zakładach karnych,
- jako biegły sądowy,
- prywatnych klinikach i gabinetach,
- firmach szkoleniowych,
- HR, PR, itp.
- otworzyć swój gabinet
- po zdobyciu certyfikatu – w charakterze coacha lub psychoterapeuty
Możliwości jest naprawdę sporo, trzeba jednak się liczyć z tym, że o państwową posadę trudno. Ja stawiam głównie na własną działalność i wolontariat.
MOJE REFLEKSJE I RADY
O psychologii, jak chyba o każdym innym kierunku studiów, nie można wypowiedzieć się w samych superlatywach. Psychologia na moim wydziale miała wiele wad: przedmioty-zapychacze, licząca się kolejność zgłoszeń przy rejestracji na fakultety i specjalizacje (nie powinny o tym decydować tylko nasze zainteresowania?) i może jeszcze parę innych rzeczy. Myślę jednak, że każdy, niezależnie od wydziału czy uniwersytetu, ma swoje wady.
Gdybym miała zrobić coś inaczej – na pewno jeszcze bardziej udzielałabym się na uczelni, jak i poza nią. Jeśli masz taką możliwość – zostań członkiem koła naukowego, sekcji, które cię najbardziej interesują. Angażuj się w organizację konferencji. Od pierwszego roku pracuj jako wolontariusz – jest to bardzo ważne, ponieważ praktyki studenckie zaczyna się dopiero koło 3-4 roku studiów. To zdecydowanie za późno na rozpoczęcie zdobywania doświadczenia w zawodzie.
Wiem, że ciężko jest na tym etapie sprecyzować swoją zawodową ścieżkę rozwoju, ale im wcześniej to zrobisz, tym szybciej zaczniesz się specjalizować, co oznacza, że prędzej uzyskasz status eksperta. Psychologia jest bardzo szeroką dziedziną nauki – nie możesz wiedzieć wszystkiego o wszystkim. Prędzej, czy później, musisz się określić.
Czy ktoś z was myśli o studiach psychologicznych? A może chcielibyście dodać coś do powyższej listy lub zapytać o inne aspekty studiowania na tym kierunku?